Русско-киргизский словарь - у

у I

предлог с род. п.

1. (возле, около) жанында, жанына, алдында, боюнда, түбүндө;

у ворот дарбазанын түбүндө, дарбазанын жанында;

остановиться у двери эшиктин жанына токтоо;

у моря деңиз боюнда;

2. (при, вместе) -да;

жить у своих родителей өзүнүн ата-энесинин колунда туруу;

3. -дан, -ын;

спросить у учителя мугалимден суроо;

выиграть партию в шахматы у товарища шахмат оюнунда жолдошун утуп алуу;

4. (при обозначении принадлеж-носпги) -да, -ын;

у нас сегодня гость бүгүн биздикинде конок бар;

у него три сына анын уч уулу бар;

у меня нет свободного времени менин бош убактым жок;

они сейчас у нас алар азыр биздикинде;

смотри ты у меня! разг. сага бирди көрсөтөмүң!;

будешь ты у меня знать! сен менден бирди көрсөтөмуң!

у II

межд.

(для выражения испуга, страха) ой, эй;

у, как страшно! ой, кандай коркунучтуу!

у-

приставка,

төмөнкү этиштерди жасайт:

1) кыймыл-аракеттин бир жакка багытталгандыгын көрсөтөт; мис.: угнать айдап кетүү; улетать учуп кетүү;

2) кыймыл-аракетти бир нерсенин ичине багыттоону көрсөтөт; мис. уместить орундаштыруу, жайлаштыруу;

3) бир нерсенин текши жабылгандыгын билдирет; мис. усыпать жабырап текши чыгуу, себилүү, төгүлүү;

4) бир нерсени кемитүү, кыскартуу, тарытууну билдирет; мис. утешить сооротуу, жубатуу;

5) бир нерсеге жетишүү, бирөөнү көндүрүүнү билдирет; мис. уговорить көндүрүү.